خطاهای ذهنی که می توانند مانع تصمیم گیری درست شوند (خطای چهاردهم : بازماندگی)

خطای چهاردهم : بازماندگی  (Survivorship Bias)

🔻

تمایل به تمرکز بر افراد موفق در یک حوزه خاص و سعی در یادگیری و اجرای استراتژی ها و تاکتیک های بکارگرفته شده توسط آنها و فراموش کردن این نکته که افراد زیادی همان استراتژی ها و تاکتیک ها را به کار گرفته اند ولی شکست خورده اند . در واقع این خطا باعث می شود که به اشتباه بیش از حد برای استراتژی ها و تاکتیک های به کارگرفته شده توسط یک فرد موفق (بازمانده) ارزش قائل شویم و ازاین نکته غافل شویم که همان استراتژی ها و تاکتیک ها برای بسیاری از مردم کار نمی کند. 

به مثالهای زیر دقت کنید: 

خطاهای ذهنی که می توانند مانع تصمیم گیری درست شوند (خطای سیزدهم : استریوتایپ )

خطای سیزدهم : استریوتایپ  (Stereotyping Bias)

🔻

به مثالهای زیر دقت کنید: 

1- احتمالاً شما هم در کوچه و بازار و تاکسی و محل کار و شبکه های اجتماعی و غیره و غیره  دیدید و شنیدید که مثلاً تهرانی ها همشون فلان جورین یا اصفهانیها اون جوریند ،شیرازیها اینجورین و برای همه مردمان کشورها ، شهرها ، قوم ها و ... برچسبی معمولاً منفی می چسبانند ! 

خطاهای ذهنی که می توانند مانع تصمیم گیری درست شوند (خطای دوازدهم : برداشت انتخابی )

خطای دوازدهم: برداشت انتخابی  (Selective Perception)

انتخاب ، سازماندهی ، تفسیر وقایع و اتفاقات بر اساس انگیزه ها ، پیش زمینه ها ، تجربیات ، فهم ، دانش و دیگر زمینه های شخصیتی افراد را خطای برداشت (درک) انتخابی می گویند . 

🔻

به مثالهای زیر دقت کنید: 

خطاهای ذهنی که می توانند مانع تصمیم گیری درست شوند (خطای یازدهم : تمرکزبرنکات برجسته)

خطای یازدهم: تمرکزبرنکات برجسته  (Salience Bias)

🔻

تمایل افراد به تمرکز و قضاوت در مورد یک شخص یا وضعیت ، براساس ویژگیهای برجسته و صفات موجود آن شخص یا وضعیت را خطای تمرکز بر نکات برجسته می گویند .     

به مثالهای زیر دقت کنید: 

خطاهای ذهنی که می توانند مانع تصمیم گیری درست شوند (خطای دهم : تمایل به آخرین اطلاعات)

خطای دهم: تمایل به آخرین اطلاعات  (Recency Bias)

🔻

تمایل به آخرین اطلاعات ، یک خطای ذهنی است که با وقوع آن افراد ناخواسته به آخرین اطلاعات ، برداشتها ، دانسته ها ، استدلال ها و واکنش ها تمایل پیدا کرده و وزن و اهمیت بیشتری به آنها می دهند و بر همان اساس نیز واکنش نشان داده و تصمیم می گیرند .   

به مثالهای زیر دقت فرمائید : 

خطاهای ذهنی که می توانند مانع تصمیم گیری درست شوند (خطای نهم : اثر دارونما)

خطای نهم: اثر دارونما (Placebo Effect)

🔻

اثر دارونما فرآیندی است که ازعالم پزشکی الهام گرفته شده و در تصمیم گیری از آن بهره برداری می شود . در واقع این اثر نوع خاصی از فریب ذهن است که در عالم پزشکی و به تشخیص پزشک برای بهبود بیماران از آن بهره برده می شود . اگر فردی تحت درمان قرار گیرد و حال وی بهبود پیدا کند ، ممکن است بدون آنکه خود وی بداند تحت تاثیر اثردارونما قرار گرفته باشد ، بدین صورت که پزشک وی داروهایی که هیچ اثری یا عوارضی نداشته ، را برای وی تجویز کرده و این اطمینان را به بیمار خود داده که حتماً حال وی خوب خواهد شد، در این پروسه اطمینان پزشک به بیمار کمک می کند که در ذهن وی این باور ایجاد شود که سلامتی حاصل خواهد شد .  

به مثالهای زیر دقت کنید : 

خطاهای ذهنی که می توانند مانع تصمیم گیری درست شوند (خطای هشتم : اعتماد به نفس بیش از حد)

خطای هشتم: اعتماد به نفس بیش از حد (Overconfidence Bias)

🔻

تعدادی از ما انسانها نسبت به توانائی های خود بیش از حد اطمینان داریم که همین مساله باعث می شود حساب شده ریسک نکنیم و امکان تصمیم گیری درست را از خود سلب کنیم . متخصصین ، بیشتر از مردم عادی در معرض این خطا قرار می گیرند، چرا که بیشتر از دیگران به توانائیهای خود اطمینان دارند و احساس می کنند که دچار خطا نمی شوند !

خطاهای ذهنی که می توانند مانع تصمیم گیری درست شوند (خطای هفتم : سوگیری نتیجه)

خطای هفتم: سوگیری نتیجه (Outcome Bias)

🔻

سوگیری نتیجه ، یک خطای ذهنی است که در آن قضاوت در مورد یک تصمیم بر اساس نتیجه و خروجی انجام می گیرد و به نحوه انجام فرآیند ،کیفیت تصمیم در زمان اتخاذ آن ، شرایط و الزامات دوره تصمیم ،منابع تصمیم و همچنین شایستگی فرد انجام دهنده توجهی نمی شود . این در حالیست که ممکن است برخی از نتایج به صورت شانسی ، برخی به خاطر شرایط و الزامات حاکم و برخی از نتایج بر اثر رفتارهای مجرمانه بدست آمده باشند .

به مثال های زیر دقت کنید :