پنجره جوهری
خودشناسی را میتوان مقدمه همه مراحل رشد در زندگی دانست. پنجره جوهری نظریه ای مشهور در زمینه خودشناسی و شناخت شخصیت است.پنجره یا ماتریس جوهری ساده ترین و کاربردی ترین ابزار برای کسانی(شرکتهایی) است که دنبال خودشناسی هستند. این نظریه در سال ۱۹۹۵ مطرح شد و عنوانش از ابتدای نام کوچک نظریه پردازانش یعنی «جوزف لوفت» و «هری اینگهام» گرفته شده است.
این ماتریس از چهار قسمت تشکیل شده است.
۱-آشکار : آن قسمت از جنبه های شخصیت که هم برای شخص و هم برای دیگران معلوم است. بسیاری از خصوصیات ما همانند رفتار ، گفتار و کردار ظاهری برای ما و دیگران قابل رویت هستند.
۲-پنهان:جنبه هایی از شخصیت که برای شخص آشکار هستند لیکن از دیگران مخفی و پنهان هستند. زمانی که بین دو نفر اعتماد بوجود می آید قسمت هایی از این وجه شخصیت برای طرف مقابل نیز آشکار می شود.
۳-کور: جنبه هایی از شخصیت که برای شخص ناشناخته ولی برای دیگران هویداست. بسیاری از افراد توانایی درک و دیدن ویژگی های شخصیتی دیگران را به راحتی دارند لیکن از درک ویژگیهای شخصیتی خود عاجزند و این یکی از مهمترین سوگیری‌های روانشناختی ذهن است.
۴-ناشناخته: جنبه هایی از شخصیت که هم برای فرد و هم برای دیگران ناشناخته است و متأسفانه انسانهای زیادی تا پایان عمر نیز از شناخت آنها غافل می مانند و فقط افرادی که در اعماق وجودی خود کنکاش می کنند موفق به کسب آگاهی در این زمینه می شوند.
به نظر می آید انسانهایی که بتوانند دو جنبه کور و ناشناخته را کشف کنند به خرد می رسند و احتمال دستیابی به موفقیت و کامیابی در زمینه های مختلف زندگی برای این دسته از افراد بالاست چرا که فهم مساله خود نیمی از راه حل مسئله است .
جنبه کور از طریق تعامل با دوستان و نزدیکان واقعی قابل اکتشاف هستند و جنبه ناشناخته از طریق تفکر در اعماق وجودی شخص قابل دستیابی هستند.
و این امر زمانی محقق می شود که هر رفتار، گفتار، پندار و کرداری توسط شخص زیر ذره‌بین واقع بینی تجزیه و تحلیل و سپس در راستای شناخت و بهبود به کارگیری شوند.