خطاهای ذهنی که می توانند مانع تصمیم گیری درست شوند (خطای دوازدهم : برداشت انتخابی )
خطای دوازدهم: برداشت انتخابی (Selective Perception)
انتخاب ، سازماندهی ، تفسیر وقایع و اتفاقات بر اساس انگیزه ها ، پیش زمینه ها ، تجربیات ، فهم ، دانش و دیگر زمینه های شخصیتی افراد را خطای برداشت (درک) انتخابی می گویند .
🔻
به مثالهای زیر دقت کنید:
1- احتمالاً برای شما هم پیش آمده که وقتی به یک صحنه تصادف می رسید و از حاضران و شاهدان در مورد چگونگی وقوع تصادف سئوال می پرسید ، هر کسی یه چیزی میگه ویک گوشه ای از ماجرا را برای شما توصیف می کنه! در همان مدت کوتاه تناقضات زیادی از حرف های حاضران براتون بوجود میاد! در واقع ذهن انسانها بسیاری از واقعیت ها را فیلتر می کند و آن جوری که دوست دارد بازسازی صحنه تصادف را انجام می دهد نه آنگونه که واقعاً تصادف اتفاق افتاده !
حتی بعد از شنیدن حرف ها و نظرات افراد و در زمان ادامه مسیر، خود شما هم آنگونه که دوست دارید ، صحنه تصادف را در ذهن خود بازسازی می کنید ! بستگی دارد که چه جوری با روحیات شما سازگار باشد!!
2- وقتی از افرادی که از سفر خارج برگشتند در مورد فرهنگ و وضعیت کشورخارج سئوال پرسیده می شود، اغلب، افراد جانب انصاف را رعایت نمی کنند و در مورد خوبی های آن کشورها بزرگنمائی کرده و حتی الامکان در مورد ناملایمات آنجا سخنی به میان نمی آورند ! تو گوئی آنجا نه خلافی هست ، نه جرمی هست و نه ناهنجاری! در واقع تمایل به ایجاد خودآگاه یا ناخودآگاه حسادت در دیگران و جبران کمبودها (پیش زمینه ها و پارامترهای شخصیتی) ، ذهن اینگونه افراد را وادار به خطای برداشت انتخابی می کند .
3- مغز انسان به طور طبیعی روزانه دهها و صدها بار به صورت انتخابی مسائل پیرامون خود را فیلتر ، تفسیر و تحلیل می کند . به عنوان مثال شما در طول رانندگی به بسیاری از مسائل پیرامون جاده توجه نمی کنید یا در زمان گفتگو با یک شخص دیگر بیشتر بر معانی و منظورصحبتهای وی تمرکز می کنید و نه بررنگ لباس و کفش ایشان. مگر آنکه مشخصاً بخواهید در مورد لباس و کفش وی صحبت کنید .
🔺