شیوه های تفکرذهن : سیستم نوع یک و دو مدل دانیل کانمن(قسمت اول)
دانیل کانمن در کتاب تفکر،سریع و کند شیوه های تفکر ذهن انسان را به دو دسته سیستم 1 و سیستم 2 تقسیم بندی می کند و برای هر کدام ازآنها ویژگیها و نشانه های متعددی را نام می برد .
مشخصه های اصلی سیستم نوع یک آن است که ذهن در این حالت به صورت خودکار ، سریع و معمولا ناخودآگاه فکر می کند و انسان را به سمت واکنش های سریع تشویق می کند . سیستم یک نیاز به انرژی کم ، تمرکز و توجه کمی دارد و پتانسیل وقوع خطاهای سیستماتیک ذهنی در آن بالاست . به عنوان مثال ذهن انسان در حین رانندگی معمولا از سیستم نوع یک استفاده می کند و به صورت اتوماتیک دستورات لازم را برای هدایت بقیه اعضاء درگیر بدن انسان صادر می کند و بر همین اساس راننده واکنش های سریع و بعضاً ناخودآگاه از خود نشان می دهد . همین ویژگیهای سیستم نوع یک باعث می شود که فعالیتی مثل رانندگی توام با خطاها و تصادفات زیادی همراه شود. قضاوت های سطحی ، جهت گیری ها و واکنش های نامناسب و خطاهای شناختی جزو معایب سیستم نوع یک به شمار می روند و در کمال ناباوری خلاقیت ، بیشتر در سیستم نوع یک اتفاق می افتد !
این در حالی است که سیستم نوع دو یک شیوه تفکر پرزحمت ، آرام و کنترل شده است که نیاز به انرژی ، تمرکز و توجه کافی خیلی بیشتر از سیستم نوع یک دارد و به همین علت ذهن معمولا سعی می کند از آن دوری کند . کانمن در بخش های زیادی از کتاب از آن تحت عنوان سیستم تنبل یاد می کند ! موقعی که این سیستم در ذهن فعال می گردد خطاهای سیستماتیک نوع یک به طرز چشمگیری کاهش پیدا می کند و تصمیم های مبتنی بر این شیوه تفکرمعمولا قابل اعتمادتر و مناسب تر هستند . به عنوان مثال تصمیم هایی مثل ازدواج ، انتخاب رشته تحصیلی یا شغل آینده و یا همچنین خرید خانه تصمیم هایی هستند که شایسته است بر مبنای تفکر سیستم نوع دو ذهن صورت پذیرند تا از خطرات و ریسک های خطاهای شناختی سیستم نوع یک در امان بمانند.
هرچه تجربه انسان بیشتر می شود تمایل به استفاده ازسیستم نوع دو در او بیشتر می شود و معمولاً تصمیم های میان مدت و بلندمدت که اثرات استراتژیک بیشتری در زندگی افراد دارند بهتر است با سیستم نوع دو اتخاذ شوند. اگرچه در مواقع زیادی بکارگیری سیستم نوع یک اجتناب ناپذیر است. کانمن نشان می دهد که نمی توان بدون هر کدام از این سیستم ها به زندگی ادامه داد و وجود هر دو سیستم برای زندگی لازم هستند .