سیستم چیست؟
ضمن بیان مثالهایی از سیستم به تعریف آن می پردازیم ، بعد مشخصات سیستم را بررسی می کنیم و در نهایت چرایی سیستم بودن کسب و کار را بیان می کنیم.
مثالهایی از سیستم ：خودرو-چرخ گوشت-بدن انسان-کامپیوتر-ماشین لباسشویی-هواپیما-کشتی-طبیعت-خانواده و...
تعریف سیستم :
سیستم مجموعه ای از اجزابه هم وابسته هستند که یکسری ورودی ها راگرفته, پردازش کرده و به خروجی تبدیل می کند. تبدیل ورودی ها به خروجی در راستای هدف یا ماموریتی که برای ان سیستم تعریف شده است و یکسری نیازها را براورده می کند انجام می گردد.سیستم ها از طریق مکانیزم بازخور(feedback) اصلاح شده و بهبود پیدا می کنند .بازخورها از طریق مکانیزم کنترل بوجود می ایند.
چرخ گوشت نیز یک سیستم است.
به عنوان مثال شما خودرو را در نظر بگیرید ：هدف و رسالت سیستم خودرو حرکت با سرعت متغیر است. ورودی های سیستم خودرو عبارتند از ：سوخت-اب-برق-هوا-روغن و ... پردازشهایی که در این سیستم انجام می شود ：تبدیل نیروی محرکه رفت و برگشتی پیستونها به نیروی چرخشی-انتقال سوخت-تولید مجدد برق و ... خروجی های این سیستم نیز عبارتند از：حرکت-دود-برق-سروصدا و ...
در زمان حرکت توسط مکانیزمهایی عملکرد اجزا کنترل می شود و بازخور مثبت یا منفی مشخص می گردد , مثلا در صورتی که موتور جوش بیاره , امپر مربوط به ان بالا می رو و بازخور منفی به راننده داده می شود و راننده می بایست جهت تضمین بقا! سیستم اقدام کند.
ویژگیهای سیستم ها :
۱- هر سیستم یک کل است که نمی توان ان را به اجزا مستقل تقسیم کرد. مثال بدن انسان
۲- هر جز سیستم بر رفتار و ویژگیهای کل سیستم تاثیر می گذارد. مثال قلب در سیستم بدن انسان
۳- بین عناصر سیستم از نظر رفتاری و نوع تاثیر بر کل سیستم وابستگی متقابل وجود دارد. مثال ：رفتار چشم بستگی به رفتار مغز دارد.
۴- هر جز سیستم ویژگیهایی دارد که اگر از سیستم جدا شود انها را از دست می دهد. مثال：چشم انسان
۵- سیستم در معنای کل, ویژگیهایی دارد که در هیچ کدام از اجزا سیستم به صورت مستقل وجود ندارد. مثال：خواندن و نوشتن انسان به عنوان یک کل
۶- اصلی ترین ویژگی سیستم تعامل اجزا ان است. اگر چند جزء در کنار هم قرار گیرند, لیکن با هم تعامل نداشته باشند, سیستم محسوب نمی شوند. مثال：اجزا چرخ گوشت به صورت منفک سیستم محسوب نمی شوند.
اجزا یک مجموعه خودرو به صورت مجزا سیستم محسوب نمی شود. مهمترین ویژگی سیستم تعامل است.
دنیای اطراف ما را انواع و اقسام سیستمها احاطه کرده اند. سازمانها نیز به همین گونه اند. در اینجا به ذکر چند مورد اشاره می کنیم ：
🔸خود سازمان یک سیستم است.
چون یکسری ورودی دارد (آب- برق-گاز- قوانین و آیین نامه ها -مواد اولیه و... ) یکسری خروجی دارد (محصولات و خدمات - ضایعات-سرو صدا-دود و... ) یکسری پردازش و فرآیند دارد (جذب و استخدام-خرید-تولید-فروش-کنترل کیفیت و... ) یکسری اجزاء دارد(ماشین آلات و تجهیزات-ساختمان-زمین-تاسیسات-نیروی انسانی و... ) یکسری هدف دارد(سودآوری-اشتغال-رشد و توسعه و... )
🔸خود ماشین آلات و تجهیزات سیستم هستند.
🔸انسانها خود سیستم هستند.
🔸داخل ماشین آلات نیز سیستم هایی وجود دارند (سیستم های مکانیکی-برقی-تاسیساتی و... )
🔸سیستم های مخابراتی نیز سیستم هستند.
همانگونه که ملاحظه می فرمایید درون سازمانها صدها و گاه هزاران سیستم و زیر سیستم وجود دارد. کمی در مورد سیستم های دورو بر خود فکر کنید و در ذهن خود تعدادی از آنها را مرور کنید.