کارائی و اثربخشی

🔻

همه ما می دانیم که کارائی به معنای میزان بکارگیری منابع در راستای هدف از پیش تعیین شده است و اثربخشی به معنای میزان دستیابی به هدف است . به طور کلی هر وقت صحبت از کارائی می شود تمرکز بر چهار مولفه ظرفیت-زمان(سرعت)-قیمت -کیفیت معطوف می گردد و موقعی که می خواهیم کارائی یک فعالیت را افزایش دهیم می بایست منابعی که در این فعالیت محاسبه می شوند را بتوانیم به گونه ای بکار بگیریم که خروجی بیشتری داشته باشیم (ظرفیت) ؛ همان مقدار بیشتر را در زمان کمتر و با سرعت بیشتری تولید کنیم (زمان)؛ با قیمت کمتری آن فعالیت را انجام دهیم (قیمت) و در نهایت کیفیت خروجی فعالیت را بهتر کنیم (کیفیت) . 

اشتباهی که بعضی از مدیران مرتکب می شوند آنست که می گویند بهره وری حاصل جمع کارائی و اثربخشی است . ازآنجائیکه کارائی و اثربخشی هم بعد(هم جنس) نیستند اساساً جمع این دو نیز بی معنا خواهد بود . به عنوان مثال پزشکی که به اشتباه پای چپ یک بیمار را به جای پای راست عمل می کند کارائی وی ممکن است 100 درصد بوده باشد ، لیکن اثربخشی وی صفر است و نمی توان گفت که بهره وری ایشان 100 درصد بوده است . 

سئوالی که مرتب بین کارشناسان و مدیران مطرح می شود اینست که کارائی مهم تر است یا اثربخشی ؟ در پاسخ بایستی گفت که نمی توان به صورت مطلق گفت که کارائی مهم تر است یا اثربخشی . بلکه این موضوع نسبی است و بستگی به سیاستها و استراتژی های سازمان دارد . به عنوان مثال برای یک تیم ورزشی مثلا تیم فوتبال (که یک سازمان و سیستم محسوب می شود)  نتیجه بازی (اثربخشی ) مهم تر از کارائی تیم است ، لیکن برای یک سازمان که به کار بازرگانی و خرید و فروش مشغول است ؛ممکن است قیمت فروش و تحویل به موقع (مولفه های کارائی ) مهمتر از اثربخشی فروش باشد . این بدان معنا نیست که فقط یکی از این دو مولفه مهم هستند ،بلکه صرفاً اولویت هر کدام بر دیگری مد نظر است . 

درکل چهارحالت بین کارائی و اثربخشی وجود دارد: 

1-یک کار(فعالیت) درست به روش صحیح انجام شود ، بهره وری حاصل شده است هر چند ممکن است بهره وری 100 درصد نبوده باشد . 

2-یک کاردرست به روش غلط انجام شود ؛ اثربخشی بدست آمده ، لیکن کارائی فعالیت مشکل دارد .

 

3-یک کار غلط به روش درست انجام شود ؛ اثربخشی وجود ندارد ،لیکن فعالیت مورد نظر کارائی داشته است . 

4-یک کار غلط به روش غلط انجام شود ؛ نه کارائی داشته است و نه اثربخشی . 

به نظر شما جنس کارهایی که دو شخصیت کارتونی پت و مت انجام می دادند از کدام نوع بودند ؟! 

🔺